W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się witaminie D, której najlepszym źródłem są… promienie słoneczne. Przeczytaj artykuł i przekonaj się, jak wiele różnych roli w prawidłowym funkcjonowaniu naszego organizmu pełni ten związek organiczny.

Różne formy witaminy D

Dla człowieka najważniejsze znaczenie mają jej dwie postaci: witamina D2 i witamina D3. Pierwszą z nich znajdziesz w roślinach, druga natomiast ma pochodzenie zwierzęce. Witaminę D można interpretować jako hormon steroidowy, który jest wytwarzany w skórze pod wpływem działania promieni słonecznych. Witamina D jest rozpuszczalna w tłuszczach i może być magazynowana w ciele.

Funkcje witaminy D

Od dawna wiadomo, że odpowiednia dawka witaminy D jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, a ostatnie badania potwierdziły kolejne obszary, w których jest ona użyteczna. Przede wszystkim witamina D wspiera gospodarkę wapniowo-fosforanową, dzięki czemu nasze kości są silne, zęby zdrowe, a szkliwa odporne na kruszenie. Nasza dzisiejsza bohaterka wzmacnia układ immunologiczny i reguluje wydzielanie insuliny, przez co ma wpływ na właściwy poziom stężenia cukru we krwi. Przypisuje się jej również dbałość o kondycję kostek ucha wewnętrznego, dzięki czemu lepiej słyszymy. Wśród najważniejszych funkcji witaminy D należy jeszcze wymienić łagodzenie delikatnych objawów zaburzeń afektywnych (depresji) oraz zmniejszenie zachorowalności na nowotwory. Nie bez znaczenia jest też jej pozytywny wpływ na układ mięśniowy.

Dawkowanie witaminy D

Polskie normy dziennego zapotrzebowania na witaminę D przedstawiają się następująco:

• Niemowlęta 0 – 12 miesięcy – 800 IU (20 μg) (można je podawać w formie 
• Dzieci 1 – 9 lat – 600 IU (15 μg)
• Osoby +10 lat – 400 IU (10 μg)

Kobietom w ciąży i w okresie laktacji zaleca się przyjmowanie 5 μg na dobę, a seniorom +65 r.ż. zwiększenie dawki do 15 μg. W tym miejscu należy zauważyć, że aż 80% witaminy czerpiemy z syntezy skórnej, a resztę przyjmujemy wraz z pożywieniem lub suplementami diety. W czasie zaniżonej podaży słońca, szczególnie w okresie jesienno-zimowym warto wzbogacić swoją dietę o: żółtka jaj, pełne mleko, masło, margarynę, oleje pochodzenia roślinnego, niektóre tłuszcze zwierzęce (np. tran), wątrobę, grzyby, drożdże, ryby (dorsz, łosoś, miecznik, tuńczyk) czy ser szwajcarski. Osobom nie mogącym zadbać o zróżnicowane menu, w okresie skróconej ekspozycji skóry na promieniowanie słoneczne poleca się przyjmowanie suplementów diety w formie kapsułek lub pastylek do ssania. W aptekach można również znaleźć suplementy z witaminą D przeznaczone dla niemowląt.

Witamina D – skutki niedoboru

Alarmujące dane podają, że na świecie na deficyt przedmiotu dzisiejszego artykułu może cierpieć aż 1 mld ludzi. Ich liczba różni się w zależności od rasy i miejsca zamieszkania (różny stopień nasłonecznienia różnych części globu). Deficyt witaminy D objawia się w różnoraki sposób. Są to m.in. bóle układu kostnego i mięśniowego, utrata apetytu czy nieprzyjemnym posmakiem w jamie ustnej. Zdarza się również pieczeniem w gardle, zaburzeniami widzenia, spadkami nastroju, kłopotami z przyzębiem, bezsennością i biegunką. Na trwałe konsekwencje niedoboru przede wszystkim są narażone dzieci, którym grożą dysfunkcje kostne, np. krzywica oraz problemy mięśniowe. Inną grupą są seniorzy zagrożeni osteoporozą. W okresie niemowlęcym niedobór witaminy D może skutkować opóźnionym procesem zrastania ciemiączka, spłaszczeniem główki, pojawieniem się wypukłych guzów czołowych oraz krzywicy żeber. U najmłodszych mogą także wystąpić uszkodzenia funkcji mózgu. Warto więc stosować suplementy lub mleko modyfikowane, które jest bogate w witaminę D.

Nadmiar witaminy D

Każdy kij ma dwa końce, dlatego należy też strzec się przedawkowania witaminy D. Jej nadmiar może mieć niepokojące symptomy. Są wśród nich: spadek apetytu, nudności, wymioty, uczucie osłabienia, wzmożone pragnienie oraz bóle głowy. Zbyt duże ilości witaminy D mogą skutkować zaburzeniami w funkcjonowaniu układu nerwowego i krwionośnego. Ponadto mogą zwiększać podatność zachorowań na kamicę pęcherzyka żółciowego i nerek. Jej przedawkowanie może być także niebezpieczne dla płodu. Kończąc, dodajmy, że witamina D jest toksyczna dopiero w przypadku spożywania ogromnych dawek (+2500 μg) przez długi czas.

Dowiedz się więcej o prozdrowotnych właściwościach innych witamin rozpuszczalnych w tłuszczach:

1. Witamina E na młodą cerę i zdrowy wzrok

2. Witamina A źródło młodość i zdrowia

3. Dlaczego witamina K jest potrzebna dorosłym i noworodkom?