Wysoki poziom zanieczyszczeń w powietrzu to jedno z największych zagrożeń w czasie miesięcy jesienno-zimowych. Nieraz pewnie zadawałaś sobie pytanie – jak radzić sobie ze smogiem? Podpowiadamy!

Co to jest smog?

Nim odpowiedzmy na pytanie, jak radzić sobie ze smogiem, zastanówmy się chwile, co to tak właściwie jest. Samo słowo smog to zbitka dwóch angielskich słów: smoke (dym) i fog (mgła), co dość dobrze opisuje to zjawisko w skrajnej sytuacji. Widzimy wówczas nienaturalną, szarą zawiesinę, w których zdecydowanie gorzej się nam oddycha. Czym jest jednak smog? Najczęściej dzieli się go na dwa osobne zjawiska: smog fotochemiczny i smog klasyczny. Pierwszy z nich, zwany smogiem Los Angeles lub białym, jest efektem wyższej temperatury (powyżej 22 stopni Celsjusza) oraz zanieczyszczeń samochodowych. W Polsce występuje tylko w największych miastach kraju. Smog klasyczny (kwaśny, londyński) to konsekwencja ogrzewania mieszkań paliwami kopalnymi w czasie jesieni i zimy. To nim będziemy się zajmować. Smog klasyczny składa się ze związków takich jak: dwutlenek siarki, tlenki azotu i węgla.

Smog PM10 i PM2,5

Oba te określenia stosuje się do pyłów o różnej wielkości. Pierwsze z nich charakteryzują się średnicą do 10 mikrometrów, tj. zaledwie kilkukrotnie mniejszą od ludzkiego włosa! Dzięki temu łatwiej trafiają do dróg oddechowych. W skład PM10 wchodzą toksyczne benzopireny, dioksyny, siarka czy furany. Natomiast pył PM2,5 ma analogicznie do 2,5 mikrometra i może przenikać nawet do krwioobiegu. Niestety, jest to pył dla nas niezwykle groźny, ponieważ tworzy toksyczne związki ciężkich metali. Na co powinniśmy zwracać uwagę podczas komunikatów czystości powietrza? Właśnie na wspomniane poziomy pyłów zawieszonych oraz poziomy takich substancji jak: dwutlenek siarki i azotu, ozon, tlenek węgla i inne. Możemy je sprawdzać na stronie odpowiednich instytucji, jak również w specjalnych aplikacjach na smartfony.

Jak radzić sobie ze smogiem?

Jednym z głównych powodów występowania smogu są piece opalane paliwem stałym niskiej jakości. Tu wiele zależy od nas – palenie śmieciami czy innymi produktami, które się do tego nie nadają, wybitnie szkodzi jakości powietrza w naszej okolicy. W wielu gminach prowadzone są programy dofinansowujące wymianę pieców na nowocześniejsze, które ograniczają przedostawanie się szkodliwych związków do atmosfery. Jednak musimy używać wówczas takiego opału, który jest zgodny z jego normami. Co jeszcze możemy zrobić? Ograniczyć jazdę samochodem na rzecz komunikacji miejskiej czy roweru. O ile jest to możliwe, to na pewno wyjdzie nam na zdrowie. To tyle i aż tyle – jeśli zmian nie zaczniemy od siebie, to trudno oczekiwać, aby powietrze miało wyższą jakość.

Dlaczego smog jest groźny?

Składniki powietrza zanieczyszczonego mają bardzo niekorzystny wpływ na nasze organizmy. Benzopireny są rakotwórcze, a do tego mogą wywołać niewydolność nerek czy wątroby. Są to związki również niebezpieczne dla kobiet w ciąży. Dwutlenki siarki negatywnie wpływają na nasz układ oddechowy, podobnie jak tlenki azotu (szczególnie na nie muszą uważać astmatycy i alergicy). Pojawiający się w smogu Los Angeles ozon powoduje kaszel i zapalenie gardła i obniża zdolność układu oddechowego do obrony przed infekcjami. O czadzie, czyli tlenku węgla, wiemy już wiele. Czad wiąże się w krwi i uniemożliwia oddychanie komórkowe, co może powodować m.in. zawał serca. Dlatego tak ważne jest, aby wiedzieć, jak radzić sobie ze smogiem.

Gdy już nas dopadnie smog

Jeśli żyjemy w mieście, w którym smog panuje od jesieni do wiosny, musimy przedsięwziąć konkretne kroki. Przede wszystkim należy ograniczyć przebywanie na zewnątrz – to sprawa oczywista, zwłaszcza w przypadku dzieci. Na jakość powietrza muszą zwracać większą uwagę osoby, które cierpią na choroby krążenia, astmę, choroby płuc i tym podobne. Wszelkie schorzenia związane z układem krążenia czy płucami to powód, aby w te dni nie wychodzić z domu. Co do samych mieszkań – ich wietrzenie również jest niewskazane, ponieważ powietrze w naszych mieszkaniach jest nieco czystsze od tego na zewnątrz. Jak więc radzić sobie ze smogiem, gdy musimy wyjść? Możemy stosować m.in. kosmetyki, które chronią skórę przed działaniami toksyn oraz ubierać specjalną maskę. Maska ta powinna być koniecznie z filtrem HEPA, który zatrzymuje niemal wszystkie zanieczyszczenia. Ważne jest również, aby na zewnątrz oddychać nosem, nie ustami – rzęski w naszym nosie również działają jak całkiem skuteczny filtr. Kroki te pomogą nam przetrwać trudny czas w mieście czy na wsi, gdzie pogoda nie pozwala na rozwianie smogu.