Grzyby są lubiane i bardzo popularne w naszej kulturze. Już na kartach „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza można znaleźć fragment o grzybobraniu, jako o całym rytuale i polskiej tradycji. Niewiele zmieniło się w postrzeganiu grzybów od tego czasu. Jednak grzyby są tematem drażliwym oraz trudnym, m.in. dlatego, że nie wszystkie gatunki grzybów są jadalne. Natomiast nawet w przypadku tych jadalnych, poziom wartości odżywczych jest szeroko komentowany.

Wartości odżywcze grzybów

Zawartość substancji odżywczych w grzybach jest kontrowersyjna. Tak naprawdę są one zbierane i przyrządzane głównie z uwagi na swoje wyjątkowe walory smakowe. Są świetnym dodatkiem do dań i sosów, ale ciężko stworzyć z nich danie główne. Zmysł smaku człowieka reaguje na grzyby w sposób podobny do tego, jak reaguje na mięso. Jednak skład grzybów i mięsa to dwie zupełnie inne rzeczy. Zwane z łaciny Fungi składają się głównie z wody, której poziom przypomina ten w warzywach. Dzięki temu kaloryczność grzybów jest niska. Ponadto zawierają także chitynę, która jest substancją podobną do celulozy i błonnika. Z uwagi na to grzyby są bardzo ciężkostrawne. Oprócz dwóch podstawowych składników zawierają niewielkie ilości witaminy A, B1 (tiaminy), B2 oraz białka, które jest białkiem pośrednim między zwierzęcym a roślinnym.

Na co zwracać uwagę podczas zbierania grzybów?

Oczywiście zbieranie w lesie niesie ze sobą niebezpieczeństwo. Dotyczy to grzybów zbieranych na własną rękę w lesie. W końcu jak wiadomo nie wszystkie grzyby są jadalne. Dlatego też wybierając się na grzyby warto zabrać ze sobą atlas grzybów oraz osobę, która ma doświadczenie w tej materii. Bardzo niebezpieczne są te trujące, które do złudzenia przypominają swoich jadalnych kuzynów. Jednak największe niebezpieczeństwo niosą ze sobą grzyby śmiertelnie trujące. Na początku uszkadzają one wątrobę i nerki, by następnie nieść spustoszenie wśród innych narządów. Do tych śmiercionośnych grzybów należą następujące muchomory:

–  sromotnikowy, którego można pomylić z gąską zielonką lub gołąbkiem jadalnym,

– jadowity, którego można pomylić z pieczarką polną i gąską majówką,

– plamisty, którego można pomylić z czubajką kanią,

– wiosenny oraz:

– piestrznica kasztanowata, którą można pomylić z smardzem jadalnym,

– zasłonak rudy,

– zasłonak brodaty.

Zatem udając się na grzybobranie trzeba bardzo uważać i mieć ogromną wiedzę na temat zbierania grzybów. Czasem lepiej po prostu podarować sobie zerwanie gąski lub kani, kiedy mamy wątpliwości co do gatunku grzyba.

Jak przygotować grzyby zdrowo?

By były zdrowe i smaczne, trzeba je odpowiednio przygotować. Zebrane lub kupione trzeba odpowiednio oczyścić i opłukać, odrzucając grzyby robaczywe i stare. Warto pamiętać, że młodsze grzyby mają w sobie więcej białka oraz wartości odżywczych i powinny stanowić raczej dodatek do potrawy. Nie wolno także jeść ich zbyt często, bo mogą obciążać układ pokarmowy. Dodatkowo gotując czy dusząc należy je dokładnie dogotować, ponieważ te na wpół surowe mogą przyprawić nas o rewolucję żołądkową. Grzybów nie wolno też przechowywać zbyt długo, gdyż wówczas mogą one nabierać właściwości trujących. Dobrze też jest wybierać te grzyby, które mają najwięcej korzystnych dla nas składników, np. boczniaki zawierające kwas foliowy i B-D-glukan, który ma działanie przeciwnowotworowe oraz azjatyckie grzybki shiitake regulujące ilość cholesterolu we krwi. Pamiętajmy jednak, by grzyby traktować jako dodatek do dań, a nie podstawę posiłku.

Czy dzieci mogą jeść grzyby?

Wiele osób zastanawia się, czy można te produkty lasu podawać dzieciom. Jak już wspomniano Fungi są ciężkostrawne oraz zawierają niewiele substancji odżywczych. W związku z tym dzieci, które nie ukończyły jeszcze 3 roku życia nie powinny ich jeść wcale. Starszym dzieciom grzyby można podawać, ale trzeba to czynić ostrożnie, a samo wprowadzanie ich do diety powinno odbywać się stopniowo. Grzybów nie powinny jeść także osoby na nie uczulone, to niestety może zagrozić ich zdrowiu, a nawet życiu. Grzybów powinny też unikać osoby mające kłopoty z układem pokarmowym.